به گزارش سلام لردگان به نقل از ايسنا، اين تشخيص يک مرحلهاي بوده و در عين حال با حساسيت قابل ملاحظهاي همراه است. در يک توالي از زنجيره دورشتهاي DNA باز آلي گوانين (G) با باز آلي سيتوزين (C) و باز آلي آدنين (A) با باز آلي تيمين (T) جفت ميشود؛ از C-G و A-T به عنوان جفت بازهاي آلي مکمل ياد ميشود. قرار گرفتن هر يک از بازهاي آلي در مقابل باز آلي نامکمل خود در يک توالي DNA باعث ايجاد حالتي ميشود که در اصطلاح به آن ناجوري ميگويند که در آن هشت حالت A-A ،A-C ،A-G ،C-C ،C-T ،G-G ،G-T و T-T ممکن است پديد آيد.
اين پژوهش بوسيله دکتر عبدالکريم عباسپور و دکتر ابوالحسن نوري از دانشگاه شيراز صورت گرفته است. ايدهي اصلي اين کار تحقيقاتي توسط دو پژوهشگر که در 2007 مقاله خود را به چاپ رسانيده بودند، مطرح شد و در آن از آپوفريتين پرشده با کادميم براي تشخيص ناجوري C-C استفاده شده بود؛ محققان ايراني اين ايده را به شيوهاي کارآمد بسط دادند تا براي تشخيص تمام انواع ناجوري کاربرد داشته باشد.
با توجه به اطلاعات به دست آمده، تا کنون روشي براي تشخيص تک مرحلهاي هر يک از جهشهاي نقطهاي ممکن ارائه نشده است و روشهاي ارائه شده در مجلات علمي حداقل به چهار تست براي تشخيص هر يک از هشت حالت ممکن جهشهاي نقطهاي نياز دارند و لذا روش پيشنهادي اين پژوهشگران ايراني، کار تشخيص SNP را بسيار ساده کرده است.
دکتر عبدالکريم عباسپور درباره اين تحقيقات گفت: بدين منظور، حفره پروتئين آپوفريتين از چهار نانوذره متفاوت پرشد که شامل نانوذرات فسفات سرب، مس، کادميم و روي بودند. آپوفريتين پرشده از نانوذرات سرب به باز آلي آدنوزين، آپوفريتين پرشده از نانوذرات مس به باز آلي سيتوزين، آپوفريتين پرشده از نانوذرات کادميم به باز آلي گوانوزين و آپوفريتين پرشده از نانوذرات روي به باز آلي تيميدين متصل شدند. در حضور آنزيم DNA پليمراز، هر يک از بازهاي آلي متصل به پروتئين که حاوي نانوذرات خاص خود است، به باز آلي مکمل خود در زنجيره DNA که داراي جهش نقطهاي است، متصل ميشود و لذا سيگنال هر يک از نانوذرات در ولتامتري موج مربعي ثبت شده بر روي فيلم جيوه بيانگر حضور جهش نقطهاي خاص خود است.
وي اضافه کرد: مثلا در ناجوري مربوط به A-G، آپوفريتين پرشده از نانوذرات مس که به باز آلي سيتيدين متصل است، به گوانين ناجور متصل شده و آپوفريتين پرشده از نانوذرات روي که به باز آلي تيميدين متصل است به آدنين ناجور متصل ميشود. لذا در ولتاموگرام پيکهاي مربوط به مس و روي ديده ميشود که از شدت يکساني برخوردار هستند؛ اما در ناجوري A-A هر دو باز آلي آدنين به تيميدينهاي متصل به آپوفريتين پرشده از نانوذرات روي متصل ميشوند و لذا فقط پيک مربوط به روي در ولتاموگرام ديده ميشود که شدت آن تقريبا دو برابر شدت سيگنال روي در ناجوري A-G است.
اين کار تحقيقاتي با هدف طراحي يک بيوسنسور تشخيص هر يک از هشت حالت ممکن SNP تنها با گرفتن يک ولتاموگرام صورت گرفته است، اما روش پيشنهادي آنها داراي پتانسيل بالقوه زيادي به منظور ساخت بيوسنسور تشخيص سرطان است که در آن با اتصال پروتئين حاوي نانوذرات به يک گيرنده مناسب بيومارکرهاي سرطان ميتوان سلولهاي سرطاني را تشخيص داد.
نتايج اين کار تحقيقاتي در مجله «Biosensors and Bioelectronics» منتشر شده است.